抚顺石化用科技创新助力原油稳产(图)
Komonuelthi (anglishtja: Commonwealth of Nations) ?sht? bashk?si e shteteve te Perandoris? s? dikurshme t? Britanis? s? Madhe, q? i lidh interesi i p?rbashk?t ekonomik. Ndikimi shekullor i Britanis? s? Madhe n? pjes?t e ndryshme t? bot?s ka l?n? gjurm? n? ecurint? ekonomike, t? treg?tis?, kultur?s, politik?s s? shteteve, sepse ato p?r nj? koh? t? gjat? kan? qen? t? shfryt?zuara. Perandoria e dikurshme koloniale filloi t? shkatrrohet. Shum? shtete fituan pavar?sin? e tyre. Fillimisht, ai quhej Komonuealthi Britanik, i cili u themelua n? vitin 1926, kur Perandoria Britanike filloi t? shp?rb?hej. Tani, jan? 56 vende an?tare t? Komonuelthit.
Vet?m vendet q? ishin pjes? e Perandoris? Britanike lejohen t? b?hen an?tar? t? Komonuelthit (megjith?se nj? p?rjashtim u b? p?r Ruand?n, Mozambikun dhe Gabonin, t? cilat nuk u kolonizuan kurr? nga Britania, kur u lejuan t? b?hen an?tar?). An?tar?t jan? t? lir? t? largohen dhe t'i bashkohen Komonuelthit. Megjithat?, bashkimi ose ribashkimi me Komonuealthin mund t? b?het i v?shtir?, kur vendi kandidat ka shkelje serioze t? t? drejtave t? njeriut.
Origjina
[Redakto | Redakto n?p?rmjet kodit]Termi Commonwealth of Nations e ka origjin?n nga viti 1884. Lord Rosebery ishte p?r nj? vizit? n? Australi n? vitin 1884. N? Adelaide ai tha se gjat? nj? periudhe kohore nj? num?r i kolonive t? Perandoris? Britanike do t? b?hen t? lira dhe shum? mund t? b?hen m? t? pavarura. Ai m? tej tha se t? gjitha k?to vende do t? b?hen m? pas Komonuelthi i Kombeve.
Q?llimi
[Redakto | Redakto n?p?rmjet kodit]Komonuelthi i Kombeve nuk ?sht? nj? organizat? politike. Mbreti Karli III ?sht? gjithashtu kreu i shtetit t? 16 vendeve t? Komonuealthit, t? referuara si mbret?rit? e Komonuealthit. Kanadaja dhe Australia jan? dy nga shtetet m? t? m?dha. Nj? Sekretar i P?rgjithsh?m menaxhon ??shtjet e p?rditshme t? Komonuelthit t? Kombeve. Patricia Scotland ?sht? Sekretare e P?rgjithshme q? nga viti 2015. Megjithat?, Mbret?ria e Bashkuar, apo Sekretari i P?rgjithsh?m nuk kan? ndonj? kontroll t? drejtp?rdrejt? apo t? t?rthort? mbi k?to vende. N? fakt, pothuajse t? 53 an?tar?t jan? vende t? pavarura me qeverit? e tyre dhe mbajn? Loj?rat e Komonuealthit. K?to vende jan? bashkuar p?r t? krijuar nj? shoqat? me disa synime t? p?rbashk?ta. Q?llime t? tilla t? zakonshme p?rfshijn?:
- P?r t? rritur bashk?punimin ekonomik nd?rmjet vendeve an?tare.
- P?r t? inkurajuar demokracin? n? vendet an?tare.
- P?r t? siguruar q? vendet an?tare t? ndjekin t? drejtat e njeriut .
Disa informacione
[Redakto | Redakto n?p?rmjet kodit]- Popullsia totale e t? 56 vendeve t? Komonuelthit ?sht? rreth 2.245 miliard?. Kjo ?sht? pothuajse nj? e treta e popullsis? s? t? gjith? bot?s.[1] Rreth gjysma e tyre jetojn? n? Indi.[2]
- Kat?r kombet m? t? m?dha t? Komonuelthit p?r nga popullsia jan? India me 1.37 miliard? banor?, Pakistani me 230 milion?, Nigeria me 174 milion? dhe Bangladeshi me 166 milion?.
- Tuvalu dhe Nauru jan? an?tar?t m? t? vegj?l, secili me m? pak se 11,000 banor?.
- K?to 53 vende mbulojn? nj? sip?rfaqe prej 12.1 milion milje katrore. Kjo ?sht? rreth 21 % e sip?rfaqes totale t? tok?s n? bot?.
- Tre kombet m? t? m?dha t? Komonuelthit p?r nga sip?rfaqja jan? Kanadaja me 3.8 milion? milje katrore, Australia me 3.0 milion? milje katrore dhe India me 1.3 milion milje katrore.
- Ekonomia e k?tyre vendeve ?sht? rreth 16 % e ekonomis? bot?rore.
- Bazuar n? barazin? e fuqis? bler?se, kat?r ekonomit? m? t? m?dha jan? India me 2600 miliard? dollar?, Mbret?ria e Bashkuar me 1500 miliard? dollar?, Kanadaja me 930 miliard? dollar? dhe Australia me 520 miliard? dollar?.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto n?p?rmjet kodit]- Mbret?ria e Komonuelthit
- Territoret e Jashtme Britanike
- Perandoria Britanike
- Historia e Mbret?ris? s? Bashkuar
- Kolonizimi Britanik i Amerik?s
- Zot?rimet Angleze t? P?rtejdetit
- Historia e Anglis?
- Kolonizimi skocez i Amerik?s
- Historia e Skocis?
- Amerika britanike
- Afrika Britanike
- Sundimi i Kompanis? Britanike t? Indis? Lindore
- Raxhi Britanik
Referime
[Redakto | Redakto n?p?rmjet kodit]- ^ "US and World Population Clock" (n? anglisht). US Census Bureau. 29 qershor 2013. Marr? m? 30 qershor 2013.
- ^ "Country Comparisons – Population". The World Factbook (n? anglisht). Central Intelligence Agency. 19 mars 2009. Arkivuar nga origjinali m? 27 shtator 2011. Marr? m? 22 mars 2009.